https://mrmeestudio.com/สื่อการสอนคืออะไร/ ได้กล่าวถึงสื่อการเรียนการสอนไว้ว่า สื่อการสอนคืออุปกรณ์ วัสดุและวิธีการสื่อ ถ่ายทอดความรู้ความเข้าใจให้แก่ผู้อื่นเพื่อความเข้าใจง่ายและความสะดวกสบายมากขึ้น อย่างที่เราๆเคยเห็นกันมา ตัวอย่างเช่นกระดานไวท์บอร์ดหรือกระดานดำก็ถือว่าใช่ แม้แต่หนังสือเรียน ชีทต่างๆ ก็ถือว่าเป็นสื่อการสอนชนิดหนึ่ง จากนี้เราจะมาจำแนกประเภทกันอย่างง่ายๆ
แบ่งได้เป็น 4 ประเภท
1.สื่อประเภทวัสดุ ซึ่งได้แก่ สไลด์ ซีท หนังสือเรียน สิ่งพิมพ์ต่างๆ
2.สื่อประเภทอุปกรณ์ ได้แก่ หุ่นจำลอง ลูกโลก กระดาน เครื่องเล่นเสียง โทรทัศน์ อุปกรณ์ในห้องปฏิบัติการ
3.สื่อประเภทเทคนิคหรือวิธีการ ได้แก่ การสาธิต การอภิปรายกลุ่ม การฝึกปฏิบัติงาน การเสนองานหน้าชั้น การจัดนิทรรศการ
4.สื่อประเภทคอมพิวเตอร์ ได้แก่ การใช้คอมพิวเตอร์ช่วยสอน พรีเซนต์ แอนิเมชั่น การ์ตูน แอพลิเคชั่นหรือเกมส์ร่วมถึงการใช้อินเตอร์เน็ต
ในปัจจุบันรูปแบบสื่อการสอนก็เริ่มเปลี่ยนไปเรื่อยๆตามยุคสมัย การใช้กระดานดำและไวท์บอร์ดเริ่มลดน้อยลงเปลี่ยนมาใช้การนำเสนอผ่านคอมพิวเตอร์(presentation) แทนซึ่งก็สะดวกสบายและสื่อสารกันได้ง่ายกว่า ในบางองค์กรหรือโรงเรียนก็อาจจะแจกไฟล์กันทางอีเมล์เพื่อให้กลับไปศึกษาต่อที่บ้านเองได้อีกด้วย
สื่อการสอนที่ดีเป็นอย่างไร?
สื่อการสอนที่ดีต้องทำให้ผู้รับสารเข้าใจได้ง่ายขึ้นกว่าเดิม ไม่ใช่ยิ่งทำให้งงกันเข้าไปใหญ่ อย่างเช่นการสอนภาษาอังกฤษให้คนที่ไม่รู้อะไรเลยก็ต้องทำให้ผู้รับสารเข้าใจและเกิดความรู้สึกสบายใจที่จะรับความรู้นั้น ซึ่งในปัจจุบันเด็กๆมีความสนใจเทคโนโลยีมากขึ้น แต่ยังคงชอบสีสันสดใสเช่นเดิม การทำสื่อการสอนจึงควรประยุกต์ให้เข้ากับความชอบของเด็กและดึงดูดความสนใจอีกด้วย แต่หากเป็นวัยที่อายุมากขึ้นก็ต้องเปลี่ยนแปลงตามอายุไปด้วยเช่นกัน
หลักเกณฑ์การเลือกใช้สื่อการสอน
1.สื่อนั้นต้องตรงกับสิ่งที่ต้องการจะสื่อสาร ไม่นอกเรื่องและดึงความสนใจ
2. มีเนื้อหาที่ถูกต้อง ทันสมัย ไม่ใช่เนื้อหาเก่าเกินไป ต้องไม่ให้ผู้รับสารสับสนและนำไปประยุกต์ใช้ได้จริง
3.เหมาะสมกับวัยของผู้เรียนรู้และระดับการศึกษา ซึ่งในช่วงอายุต่างกันก็มีความสนใจต่างกันจึงต้องมีสิ่งชักจูงจิตใจที่แตกต่างกันด้วย
4.สะดวกในการใช้งาน ไม่ยุ่งยากในการใช้มากเกินไป
5.เป็นสื่อที่มีคุณภาพดี หมายถึงสื่อนั้นต้องใช้ได้จริงๆ ไม่แฮงค์หรือมีความผิดพลาดไประหว่างทางสอนหรือการใช้งานหากเป็นสื่อการสอนประเภทมีเดียต่างๆ
ประโยชน์ของสื่อการสอน
ต่อผู้รับสาร
ผู้รับสารสามารถเข้าใจเนื้อหาได้อย่างง่ายดาย ไม่เกิดความงุนงงจากบทเรียนนั้นๆและมีความสนใจที่จะศึกษา ซึ่งหากผู้รับสารมีความเข้าใจก็ถือว่าสื่อการสอนนั้นประสบผลสำเร็จ และหากมีผู้รับสารที่เข้าใจในบทเรียนมากขึ้นเรื่อยๆก็ถือว่าเพิ่มคุณภาพคนในประเทศมากขึ้นอีกด้วย
ต่อผู้สอน
ผู้สอนเองก็ได้รับผลดีเช่นกันเพราะได้ทบทวนบทเรียนไปเองด้วยและยังช่วยกระตุ้นให้ตื่นตัวตลอดเวลาเพราะต้องคอยตอบคำถามเพิ่มเติมจากสื่อนั้น หากสอนด้วยปากเปล่าบางครั้งก็จะเกิดความน่าเบื่อและหมางเมินกันไป สื่อการสอนยังช่วยกระชับความสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนและผู้สอนอีกด้วย
สุดท้าย การใช้สื่อการสอนนั้นมีแต่ผลดีหากเลือกใช้ให้ถูกต้อง ไม่ว่าจะเป็นสื่อที่ทำเองหรือจากเว็บรับทำสื่อการสอนก็ไม่ผิดอะไร สิ่งที่สำคัญคือเนื้อหาความรู้และคนที่ได้รับการถ่ายทอดได้รับความรู้เต็มที่หรือไม่ แต่ถ้าสื่อการสอนดีแล้วเด็กยังไม่ตั้งใจเรียนอีก ผู้สอนก็คงต้องเคี่ยวเข็ญสักนิดเพื่อกระตุ้นความอยากเสียหน่อย
กุลนันท์ กลิ่นสุวรรณ (http://gullanun302.blogspot.com/2015/12/blog-post.html)ได้รวบรวมและกล่าวถึงสื่อการสอนไว้ดังนี้ เมื่อพิจารณาคำว่า "สื่อ" ในภาษาไทยกับคำในภาษาอังกฤษ พบว่ามีความหมายตรงกับคำว่า "media" (ในกรณีที่มีความหมายเป็นเอกพจน์จะใช้คำว่า "medium") คำว่า "สื่อ" ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ได้ให้ ความหมายของคำนี้ไว้ดังนี้ "สื่อ (กริยา) หมายถึง ติดต่อให้ถึงกัน เช่น สื่อความหมาย, ชักนำให้รู้จักกัน สื่อ (นาม) หมายถึง ผู้หรือสิ่งที่ติดต่อให้ถึงกันหรือชักนำให้รู้จักกัน เช่น เขาใช้จดหมายเป็นสื่อติดต่อกัน, เรียกผู้ที่ทำหน้าที่ชักนำให้ชายหญิงได้แต่งงานกันว่า พ่อสื่อ หรือ แม่สื่อ; (ศิลปะ) วัสดุต่างๆ ที่นำมาสร้างสรรค์งานศิลปกรรม ให้มีความหมายตามแนวคิด ซึ่งศิลปินประสงค์แสดงออกเช่นนั้น เช่น สื่อผสม"
A. J. Romiszowski (1992) ศาสตราจารย์ทางด้านการออกแบบ การพัฒนา และการประเมินผลสื่อการเรียนการสอน ของมหาวิทยาลัยซีราคิวส์ (Syracuse University) ให้คำจำกัดความคำว่า "media" ไว้ดังนี้ "the carriers of messages, from some transmitting source (which may be a human being or an inanimate object) to the receiver of the message (which in our case is the learner)" ซึ่งสรุปความเป็นภาษาไทยได้ดังนี้ "ตัวนำสารจากแหล่งกำเนิดของการสื่อสาร (ซึ่งอาจจะเป็นมนุษย์ หรือวัตถุที่ไม่มีชีวิต ) ไปยังผู้รับสาร (ซึ่งในกรณีของการเรียนการสอนก็คือ ผู้เรียน)"
Heinich และคณะ (1996) Heinich เป็นศาสตราจารย์ภาควิชาเทคโนโลยีระบบการเรียนการสอน ของมหาวิทยาลัยอินเดียน่า (Indiana University)ให้คำจำกัดความคำว่า "media" ไว้ดังนี้ "Media is a channel of communication." ซึ่งสรุปความเป็นภาษาไทยได้ดังนี้ "สื่อ คือช่องทางในการติดต่อสื่อสาร"Heinich และคณะยังได้ขยายความเพิ่มเติมอีกว่า "media มีรากศัพท์มาจากภาษาลาติน มีความหมายว่า ระหว่าง (between) หมายถึง อะไรก็ตามซึ่งทำการบรรทุกหรือนำพาข้อมูลหรือสารสนเทศ สื่อเป็นสิ่งที่อยู่ระหว่างแหล่งกำเนิดสารกับผู้รับสาร
ยุพิน พิพิธกุล (http://oumi024.blogspot.com/2009/08/blog-post_21.html) ได้กล่าวสรุปถึงความสำคัญของสื่อการสอน ดังนี้
1.ในการสอนนั้นจะต้องให้นักเรียนได้รับประสบการณ์หลายๆด้าน สื่อการเรียนการสอนจะช่วยให้เข้าใจแจ่มแจ้งยิ่งขึ้น
2.เนื่องจากนักเรียนมีความสามารถแตกต่างกัน นักเรียนบางคนใช้เพียงการอธิบายก็เข้าใจ แต่บางคนต้องให้ดูรูปภพ ดูวัสดุประกอบจึงจะเข้าใจได้
3.เพื่อให้นักเรียนเกิดความสนใจและประหยัดเวลาในการสอน
4.เพื่อให้นักเรียนได้เรียนรู้จากสิ่งที่เป็นรูปธรรม ทำให้เกิดความเข้าใจแน่นแฟ้นและจำไปใช้ ได้นาน
5.เพื่อเสริมสร้างเจตคติที่ดีแก่นักเรียนและทำให้นักเรียนเกิดความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
6.การที่จะทำให้นักเรียนเกิดความสนใจได้นั้น ครูควรจะเปิดโอกาสให้นักเรียนได้มีส่วนร่วมในการทำและใช้สื่อการเรียนการสอนนั้นๆ
ประเภทของสื่อการเรียนการสอนคณิตศาสตร์
เพื่อให้ครูคณิตศาสตร์ได้เลือกสื่อการสอนตามวามเหมาะสมแก่สภาพท้องถิ่น สภาพโรงเรียน และเป็นไปด้วยความประหยัด สื่อการเรียนการสอนนั้นจะเป็นอะไรก็ได้ที่สามารถทำให้นักเรียนเกิด การเรียนรู้ ซึ่ง ยุพิน พิพิธกุล (2524 : 283 - 284) ได้กล่าวถึงสื่อการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ไว้ ดังนี้
1.วัสดุ แบ่งออกได้ดังนี้ คือ
ก. วัสดุประกอบการสอนประเภทสิ่งพิมพ์ ซึ่งได้แก่ แบบเรียน คู่มือครู โครงการสอน เอกสารประกอบการสอน วารสาร จุลสาร บทเรียนแบบโปรแกรม เอกสารแนะแนวทาง เป็นต้น
ข. วัสดุประดิษฐ์ เป็นสิ่งที่ครูทำขึ้นเอง จะใช้กระดาษ ไม้ พลาสติก และสิ่งอื่นๆ ที่ครูประดิษฐ์ขึ้นใช้ประกอบการสอน เช่นกระดาษทำรูปทรงต่างๆทางเรขาคณิต เป็นต้นว่า รูปกรวย ปริซึม พีระมิด ชุดการสอน ภาพเขียน ภาพโปร่งใส ภาพถ่าย แผนภูมิ บัตรคำ กระเป๋าผนัง แผนภาพพลิก กระดานตะปู
ค. วัสดุถาวร ได้แก่ กระดานดำ กระดานนิเทศ กระดานกราฟ ของจริง ของจำลอง ของตัวอย่าง เทปบันทึกภาพ เทปเสียง โปสเตอร์ แผนที่ แผ่นเสียง ฟีล์มสตริป
ง. วัสดุสิ้นเปลือง ชอร์ก สไลด์ ฟีล์ม ฯลฯ
2.อุปกรณ์ สื่อการเรียนการสอนประเภทอุปกรณ์ที่ใช้กันมากคือ เครื่องฉายภาพข้ามศีรษะ ซึ่งใช้กับแผ่นโปร่งใส เครื่องขยายสไลด์และฟีล์มสตริป เครื่องเสียง จอฉายภาพ ฯลฯ
3. กิจกรรม การจัดกิจกรรมต่างๆเป็นสื่อการสอนเช่นเดียวกัน เช่น การทดลอง การจัดนิทรรศการ การเล่นละคร การเล่าเรียน การศึกษานอกสถานที่ การสาธิต การทำโครงงาน การร้องเพลง คำประพันธ์ประเภทร้อยกรอง (กลอน กาพย์ โคลง ฯลฯ) เกมปริศนา
4.สิ่งแวดล้อม เป็นสื่อการสอนที่หาได้ง่าย เช่น เครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน ครูควรแสวงหาสิ่งที่อยู่รอบๆตัวเรามาใช้ เพื่อเป็นการประหยัด สื่อการเรียนการสอนนั้น ไม่จำเป็นจะต้องมีราคาแพง แม้แต่ตัวคนหรือนักเรียนเองก็ถือว่าเป็นสื่อการเรียนการสอน นอกจากนั้น พวกประเภทของจริงก็ใช้ได้ เช่น ใช้ผลไม้มาแบ่งเพื่อสอนเรื่องเศษส่วน เป็นต้น
สรุป
สื่อการสอนคืออุปกรณ์ วัสดุและวิธีการสื่อ ถ่ายทอดความรู้ความเข้าใจให้แก่ผู้อื่นเพื่อความเข้าใจง่ายและความสะดวกสบายมากขึ้น อย่างที่เราๆเคยเห็นกันมา ตัวอย่างเช่นกระดานไวท์บอร์ดหรือกระดานดำก็ถือว่าใช่ แม้แต่หนังสือเรียน ชีทต่างๆ ก็ถือว่าเป็นสื่อการสอนชนิดหนึ่ง จากนี้เราจะมาจำแนกประเภทกันอย่างง่ายๆ
ประเภทของสื่อการสอน
1.สื่อประเภทวัสดุ
2.สื่อประเภทอุปกรณ์
3.สื่อประเภทเทคนิคหรือวิธีการ
4.สื่อประเภทคอมพิวเตอร์
ที่มา
[ออนไลน์]. เข้าถึงเมื่อวันที่ 15 กันยาน พ.ศ.2561.
ยุพิน พิพิธกุล. (2557). http://oumi024.blogspot.com/2009/08/blog-post_21.html. [ออนไลน์].
เข้าถึงเมื่อวันที่ 15 กันยาน พ.ศ.2561.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น